Hiện nay, nhu cầu học tiếng Trung Quốc ngày càng tăng cao. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả tốt nhất, người học cần xây dựng lộ trình và có những phương pháp học phù hợp. Nếu bạn là người mới bắt đầu tiếp cận với ngôn ngữ này, hãy dắt túi ngay lộ trình học tiếng Trung chi tiết từ A – Z trong bài viết sau. 

Vì sao nên học tiếng Trung?

Hiện nay tại nhiều quốc gia trên thế giới, tiếng Trung đã và đang là ngôn ngữ được lựa chọn nhiều nhất (sau tiếng Anh). Do đó, việc học tiếng Trung Quốc có vai trò quan trọng và mang lại nhiều lợi ích thiết thực. Có thể kể đến như:

• Mở rộng cơ hội nghề nghiệp: Trung Quốc là một trong những nền kinh tế lớn nhất thế giới. Việc thông thạo ngôn ngữ tiếng Trung giúp bạn mở ra cánh cửa nghề nghiệp, có cơ hội làm việc trong các công ty đa quốc gia, tổ chức quốc tế hoặc trong lĩnh vực du lịch.
• Giao tiếp quốc tế: Với dân số đông nhất thế giới, việc biết tiếng Trung giúp bạn có thể dễ dàng giao tiếp và kết nối với một phần lớn dân số trên thế giới. Ngoài ra, bạn cũng có thể tự tin khi du lịch hay đặt chân đến Trung Quốc. 
• Tìm hiểu lịch sử, văn hóa: Học tiếng Trung Quốc không chỉ giúp bạn hiểu được ngôn ngữ mà còn có cơ hội tìm hiểu về lịch sử, văn hóa, phong tục tập quán của nước bạn. Từ đó nâng cao kiến thức, vốn hiểu biết của bản thân. 
• Săn học bổng du học: Thêm một lý do mà bạn nên đầu tư học tiếng Trung là để tạo thêm nhiều cơ hội xin học bổng du học Trung Quốc. Với một quốc gia phát triển hàng đầu hiện nay thì Trung Quốc hứa hẹn là môi trường học tập lý tưởng, mở ra nhiều cơ hội lớn cho tương lai. 
• Tạo nền tảng để học thêm các ngôn ngữ khác: Tiếng Trung là ngôn ngữ tượng hình, do đó việc học và sử dụng thành thạo tiếng Trung sẽ giúp bạn tạo nền tảng vững chắc để học thêm các ngôn ngữ khác như tiếng Nhật, tiếng Hàn. 
• Hợp tác, kinh doanh với doanh nghiệp Trung Quốc: Nếu bạn là một người kinh doanh và thành thạo tiếng Trung sẽ mở ra cơ hội liên kết, hợp tác với các doanh nghiệp Trung Quốc. Ngoài ra, bạn cũng có thể tự do buôn bán, kinh doanh hàng hóa Trung Quốc thông qua các sàn thương mại điện tử như: Tmall, Taobao…

Lộ trình học tiếng Trung

Đối với những người mới bắt đầu, việc quan trọng nhất là phải xây dựng được lộ trình học hợp lý. Thông qua lộ trình đó, bạn sẽ dễ dàng hơn trong việc lên kế hoạch và đạt được mục tiêu học tập mà mình đề ra. 

Đánh giá trình độ hiện tại 

Điều quan trọng nhất trước khi học tiếng Trung Quốc là bạn phải đánh giá được trình độ hiện tại của bản thân. Việc đánh giá trình độ hiện tại vô cùng quan trọng, giúp người học xác định được điểm xuất phát và lựa chọn lộ trình học phù hợp. 

Theo đó, bạn có thể tự đánh giá khả năng nghe, nói, đọc, viết của bản thân, từ đó xác định mức độ cơ bản, sơ cấp hay nâng cao để lên kế hoạch học tập phù hợp. Ngoài ra, để chắc chắn hơn, bạn có thể đến các trung tâm, trường dạy tiếng Trung để làm các bài kiểm tra đánh giá năng lực, trình độ của mình. 

Xác định mục tiêu học tập 

Sau khi đánh giá được trình độ của bản thân, bạn cần xác định mục tiêu học tập rõ ràng. Đây là yếu tố quan trọng quyết định đến sự thành công trong việc học ngoại ngữ. Hãy xem xét mục tiêu học tiếng Trung của bạn là gì, bạn muốn thi chứng chỉ HSK, giao tiếp cơ bản, phục vụ công việc hay để đi du học? Từ mục tiêu đã đặt ra, bạn sẽ lựa chọn được phương pháp, tài liệu cũng như thời gian học một cách hợp lý.  

Chia nhỏ mục tiêu thành kế hoạch hành động 

Sau khi đã xác định được mục tiêu học tập, bước tiếp theo trong lộ trình học tiếng Trung Quốc của bạn là cần chia nhỏ mục tiêu để dễ dàng hơn trong việc quản lý và thực hiện. Chẳng hạn, nếu mục tiêu của bạn là trong vòng 1 tuần phải học được 50 từ vựng mới. 

Lúc này, bạn cần chia nhỏ mục tiêu trên thành các bước như: tìm kiếm từ vựng, học phát âm, luyện viết và sử dụng câu. Đồng thời, phân bổ thời gian hợp lý, mỗi ngày cần ghi nhớ được bao nhiêu từ vựng để hoàn thành được mục tiêu đề ra. 

Theo dõi tiến độ và điều chỉnh phương pháp 

Để đạt được mục tiêu đã đề ra bạn cần theo dõi tiến độ hàng ngày, hàng tuần. Sau đó đánh giá kết quả của mình dựa trên mục tiêu đó. Trong trường hợp nếu thấy kết quả không như mong muốn, bạn cần điều chỉnh phương pháp phù hợp. Điều này có thể bao gồm việc thay đổi thời gian học, lựa chọn thêm tài liệu hoặc thử nghiệm các phương pháp học tiếng Trung mới.  

Kiên trì và không ngừng học hỏi

Trong quá trình học tiếng Trung Quốc, việc kiên trì, không ngừng học hỏi là chìa khóa quan trọng để đạt được thành công. Theo đó, bạn cần duy trì việc học tiếng Trung mỗi ngày. 

Thời gian lúc đầu, có thể bạn sẽ gặp nhiều khó khăn tuy nhiên, điều quan trọng nhất là phải kiên trì, không được nản chí hay bỏ cuộc. 

Hãy tạo môi trường học tập thật thoải mái và duy trì tinh thần tích cực. Ngoài việc học kiến thức ở tài liệu, bạn có thể tham gia các cộng đồng học tiếng Trung trực tuyến hoặc giao lưu với với những người bạn học tiếng Trung để cùng nhau tiến bộ. Không ngừng học hỏi, không ngừng nỗ lực và cố gắng chắc chắn sẽ giúp bạn đạt được mục tiêu đề ra. 

Các phương pháp học tiếng Trung hiệu quả

Dưới đây là một số phương pháp học tiếng Trung Quốc hiệu quả đang được nhiều người áp dụng!

Học qua giáo trình 

Giáo trình là phương pháp học tiếng Trung truyền thống nhưng hiệu quả. Thông qua giáo trình, người học sẽ được cung cấp đầy đủ các kiến thức về ngữ pháp, từ vựng cũng như các kỹ năng nghe, nói, đọc viết. Từ đó giúp bạn tiếp cận tiếng Trung một cách khoa học và hiệu quả. 

Hiện nay, giáo trình tiếng Trung vô cùng đa dạng và phong phú, được phân chia theo từng cấp bậc, từ cơ bản đến nâng cao. Do đó, tùy theo trình độ cũng như mục tiêu học tập mà bạn có thể lựa chọn giáo trình phù hợp. Tránh tình trạng chọn giáo trình quá khó so với năng lực của bản thân sẽ dẫn đến việc khó tiếp thu, dễ chán nản. 

Học với giáo viên 

Đây cũng là một trong những phương pháp học tiếng Trung Quốc hiệu quả và được nhiều người lựa chọn. Khi học trực tiếp với giáo viên, bạn sẽ được hướng dẫn, xây dựng lộ trình học tập. Đồng thời giáo viên cũng là người giám sát để bạn có thể hoàn thành lộ trình và mục tiêu đã đặt ra. 

Trong quá trình học, giáo viên sẽ trực tiếp chỉ ra những lỗi sai về cách phát âm, ngữ pháp hay từ vựng của bạn, điều này sẽ giúp bạn tiến bộ nhanh hơn. Ngoài ra, phương pháp học với giáo viên còn giúp bạn có cơ hội được tương tác, giao tiếp trực tiếp từ đó cải thiện khả năng nghe và nói. 

Tự học với ứng dụng 

Học tiếng Trung Quốc thông qua ứng dụng là phương pháp học tiện lợi, linh hoạt. Bằng cách sử dụng các phần mềm học tiếng Trung, người học có thể điều chỉnh thời gian học theo nhu cầu, và có thể học ở mọi lúc, mọi nơi thông qua điện thoại hay máy tính. 

Các ứng dụng học tiếng Trung thường cung cấp tài liệu học đa dạng, phong phú, từ ngữ pháp, từ vựng cho đến các bài tập thực hành hay video học. Chưa hết, nhiều ứng dụng học còn tích hợp các trò chơi, thử thách tạo ra môi trường học lý thú giúp người học được khích lệ, cổ vũ tinh thần. 

Kết hợp nhiều phương pháp 

Kết hợp nhiều phương pháp học tiếng Trung cũng là cách học hiệu quả, mang lại nhiều lợi ích. Mỗi phương pháp học đều có những điểm mạnh và hạn chế riêng, từ đó giúp người học tận dụng được những ưu điểm của từng phương pháp để nâng cao hiệu quả học tập. 

Chẳng hạn việc học qua giáo trình cung cấp kiến trúc có cấu trúc và hệ thống giúp xây dựng nền tảng vững chắc về từ vựng, ngữ pháp. Tuy nhiên, việc học qua giáo trình sẽ khô khan, nhàm chán nếu không kết hợp với thực hành và tương tác. 

Còn phương pháp học với giáo viên sẽ giúp người học được hướng dẫn và sửa chữa các lỗi nhanh chóng, tạo cơ hội được giao tiếp và thực hành. Tuy nhiên, khi học với giáo viên bạn cần phải tuân thủ theo lịch học cố định được giáo viên đưa ra. 

Còn phương pháp học tiếng Trung qua ứng dụng giúp bạn có thể linh hoạt, học ở mọi lúc mọi nơi. Tuy nhiên, vì không có sự hướng dẫn, phản hồi từ giáo viên nên có thể sẽ làm giảm tính hiệu quả của việc học. 

Ngoài ra, một số ứng dụng có thể không đảm bảo chuẩn xác cũng như độ tin cậy của kiến thức. 

Sau khi đánh giá được những điểm mạnh, điểm yếu của từng phương pháp học, bạn có thể áp dụng thử nghiệm, tận dụng ưu điểm của từng phương pháp. Từ đó xây dựng cho mình lộ trình học phù hợp và thực hiện điều chỉnh khi cần thiết. 

Chủ đề cần học khi học tiếng Trung

Khi học tiếng Trung Quốc, bạn không chỉ học chữ viết, ngữ điệu, ngữ pháp, từ vựng mà còn phải học kỹ năng nghe, nói, đọc, viết và văn hóa Trung Quốc. Cụ thể như sau:

Hệ thống chữ viết Hán

Chữ Hán (汉字 – Hànzì) là hệ thống chữ viết truyền thống của Trung Quốc, gồm các ký tự tượng hình, chỉ sự và hội ý. Cấu trúc chữ Hán bao gồm bộ thủ (偏旁 – piānpáng) và nét bút (笔画 – bǐhuà). Để học và ghi nhớ tốt chữ Hán đòi hỏi bạn phải có sự kiên trì luyện tập. Nên bắt đầu từ các nét cơ bản, bộ thủ thông dụng, sau đó dần mở rộng vốn chữ Hán.

Ngữ điệu tiếng Trung

Tiếng Trung sử dụng hệ thống phiên âm Hán Việt và Pinyin để ghi âm. Ngữ âm tiếng Trung gồm thanh mẫu (声母 – shēngmǔ), vận mẫu (韵母 – yùnmǔ) và thanh điệu (声调 – shēngdiào). 

Mỗi âm tiết trong tiếng Trung có một trong 4 thanh điệu: bình thanh, thượng thanh, khứ thanh, nhập thanh hoặc là âm nhẹ. Việc luyện tập phát âm và ngữ điệu chuẩn là nền tảng quan trọng giúp bạn giao tiếp hiệu quả bằng tiếng Trung. 

Ngữ pháp

Khi học tiếng Trung Quốc, việc nắm vững ngữ pháp giúp bạn không bị nhầm lẫn giữa các thành phần trong câu. Đồng thời có thể truyền đạt đúng nội dung mà mình mong muốn. 

Ngữ pháp tiếng Trung bao gồm từ loại (Danh từ, động từ, tính từ, số từ, đại từ, giới từ, phó từ, trợ từ, liên từ, từ tượng thanh, thán từ); các cấu trúc tạo nên câu, lượng từ và ngữ âm. 

Khi học tiếng Trung Quốc, bạn cần ghi nhớ rõ các cấu trúc ngữ pháp. Bởi chỉ cần nhầm lẫn về vị trí của từ trong câu là câu đã bị thay đổi về nghĩa hoặc thậm chí trở thành câu sai. Dưới đây là các cấu trúc câu thường gặp trong tiếng Trung:

• Câu trần thuật: S + V + O
• Câu phủ định: S + 不 / 没 + V + O
• Câu nghi vấn: S + V + O + 吗 (ma) / 呢 (ne)

Từ vựng

Tiếng Trung không sử dụng tiếng Latinh. Đây là loại ngôn ngữ tượng hình ghi ý, thuộc ngữ hệ Hán – Tạng. Tiếng Trung gồm 2 hệ thống chữ viết khác nhau là chữ Hán phồn thể (nguyên bản) và chữ Hán giản thể. 

Từ vựng tiếng Trung gồm từ đơn (单音词 – dānyīncí), từ ghép (复合词 – fùhécí) và thành ngữ (成语 – chéngyǔ). Để tăng khả năng ghi nhớ và mở rộng vốn từ vựng bạn có thể áp dụng phương pháp học theo chủ đề, sử dụng flashcard và áp dụng từ mới vào giao tiếp hàng ngày. 

Kỹ năng nghe

Kỹ năng nghe là một phần không thể thiếu trong quá trình học tiếng Trung Quốc. Thành thạo kỹ năng nghe giúp bạn hiểu những gì người khác nói, đồng thời có thể tự tin giao tiếp, trò chuyện với mọi người. Bằng cách lắng nghe các đoạn hội thoại, bài hát, phim… tiếng Trung, bạn sẽ cải thiện khả năng nghe, nâng cao từ vựng và hiểu được cách sử dụng ngôn ngữ trong ngữ cảnh thực tế.

Kỹ năng nói

Với kỹ năng nói tốt, bạn có thể giao tiếp dễ dàng với người bản địa, từ đó mở ra nhiều cơ hội phát triển. Để cải thiện kỹ năng nói, bạn cần luyện tập thường xuyên, cố gắng nói tiếng Trung mỗi ngày. Đồng thời có thể xem phim, nghe nhạc hoặc trò chuyện với người bản xứ để bắt chước cách phát âm và ngữ điệu của họ.

Kỹ năng đọc

Đọc hiểu là kỹ năng quan trọng khi học tiếng Trung. Quá trình đọc giúp bạn củng cố ngữ pháp, nâng cao từ vựng và học được cách diễn đạt lời nói. Bạn có thể rèn luyện kỹ năng này bằng cách đọc thêm sách, báo, tin tức hoặc các câu chuyện bằng tiếng Trung. Bên cạnh đó, cần rèn luyện các kỹ năng bổ trợ như đọc lướt, tìm ý chính và quan trọng là phải hiểu được nội dung của văn bản.  

Kỹ năng viết

Tiếng Trung là chữ cái tượng hình, cấu tạo từ nhiều nét phức tạp, do đó đòi hỏi người học phải nắm được các quy tắc thì mới có thể thành thạo kỹ năng viết. Trước khi học viết, bạn phải nhớ 8 nét cơ bản trong tiếng Trung gồm: nét chấm, nét ngang, nét sổ thẳng, nét hất, nét phẩy, nét mác, nét gập và nét móc. Cùng với đó là quy tắc viết chữ Hán: Từ trái qua phải – Từ trên xuống dưới – Từ trong ra ngoài – Ngang trước sổ sau. 

Khi mới bắt đầu, bạn cần tập viết trên vở ô ly vuông để chữ viết được cân đối và đẹp mắt hơn. Luyện thói quen viết từ vựng sau mỗi bài học, cố gắng vừa đọc phát âm vừa viết để ghi nhớ từ và tăng kỹ năng nói. Sau khi thành thạo hơn, bạn có thể viết thành từng câu và đoạn văn tiếng Trung hoặc luyện viết theo từng chủ đề, từ đơn giản đến phức tạp để nâng cao trình độ viết. 

Văn hóa Trung Quốc

Trong quá trình học tiếng Trung Quốc, bạn cũng cần tìm hiểu về văn hóa, lịch sử của quốc gia này. Bởi văn hóa là bối cảnh, là nguồn gốc của ngôn ngữ và ngôn ngữ là một phần không thể tách rời của văn hóa.

Ngôn ngữ Trung Quốc phản ánh các giá trị, quan niệm văn hóa của người Trung Quốc. Việc chủ động tìm hiểu về văn hóa của quốc gia này giúp bạn hiểu rõ hơn về ý nghĩa, cách sử dụng các thành ngữ, thuật ngữ. Đồng thời mang lại sự nhạy bén trong việc giao tiếp với người bản địa. 

Học tiếng Trung Quốc mang đến cho chúng ta nhiều cơ hội để phát triển trong học tập cũng như công việc.